İSLAM BELDELERİNİN ALÂMET-İ FÂRİKASI: EZAN
Konuyla İlgili Vaaz Notları:
BİLGİ NOTU:
Ezan ve kamet nedir? Ne zaman ve nasıl meşru kılınmıştır?
Ezan ve kamet, farz namazların sünnetlerindendir. Farz namazlara çağrı için ezan okumanın dayanağı, kitap ve sünnettir. Bu konuda Kur’an-ı Kerîm’de şöyle buyrulmaktadır: “Siz namaza çağırdığınız zaman onu alaya alıp eğlence yerine koyuyorlar.” (Mâide, 5/58) “Ey îman edenler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığı zaman hemen Allah’ın zikrine koşun…”(Cuma, 62/9) Rasûlüllah (s.a.s.) da: “Namaz vakti geldiğinde içinizden biri ezan okusun.”(Buhârî, Ezân 17, 18, 49, Müslim Mesâcid 292) buyurmuştur.
Namaz, Mekke döneminde farz kılınmakla birlikte, ezan hicretten sonra uygulamaya konulmuştur. Medine’ye hicretten sonra Mescid-i Nebevî’nin inşası tamamlanıp düzenli olarak cemaatle namaz kılınmaya başlanınca, Hz. Peygamber vakitlerin girdiğini duyurmak için ne yapılabileceğini arkadaşlarıyla görüşmüş, o esnada Hz. Peygamber’e vahiyle ve içlerinde Hz. Ömer ve Abdullah b. Zeyd’in de bulunduğu bazı sahâbilere rüyalarında bugünkü ezanın şekli öğretilmiştir (Abdurrazzak, el-Mûsânnef, I, 456 No: 1775; Ebû Dâvûd, Merâsîl, No: 20; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 256)
Ezan, Müslümanlığın şiarı (sembolü) olup, müekked bir sünnettir. Ezan aracılığıyla halka hem namaz vaktinin girdiği ilan edilmekte, hem de Allah’ın büyüklüğü, Peygamberimiz (s.a.s.)’inO’nun kulu ve elçisi olup ve namazın kurtuluş yolu olduğu ilan edilmektedir. İmam Muhammed: “Bir belde halkı tümüyle ezanı terk ederlerse onlarla savaşırım” demiştir (Kâsânî, Bedaiu’s-Sanâi’, I, 460).
Kâmet ise, farz namazlardan önce, namazın başladığını bildiren ve ezan lafızlarına benzeyen sözlerdir. Ezandan farklı olarak, “hayye ale’l-felâh” cümlesinden sonra, “kad kâmet’is-salât” cümlesi eklenir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 256; Mehmet Zihni Efendi Ni’met-i İslâm, 170-175).
Kaynak: Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu
