Ev, ikinci el araba veya hayvan gibi standart olmayan (kıyemî) malların borç (karz) olarak verilmesi caiz midir?

Borç (karz) işlemi, malın aynı (kendisi), alan tarafından tüketildikten sonra mislinin iadesi mümkün olan mallarda söz konusudur. Dolayısıyla sadece altın, gümüş ve para ile, ölçülebilen, tartılabilen ve sayılabilen standart cinsten mallar borç (karz) olarak alınıp verilebilir. Taşınmaz mal veya hayvan gibi kıyemî mallar ise borç (karz) olarak verilemez. Çünkü kıyemî mallar, standart olmadığı ve piyasada misli bulunmadığı için, tüketildiğinde benzerini (mislini) geri vermek mümkün değildir. Mesela; borç (karz) olarak alınan bir hayvan veya ikinci el otomobilin yerine bir başkası ödenirken, ondan daha değerli veya değeri daha düşük olan birinin verilmesi mümkündür. Dolayısıyla standart olmayan bu tür mallarda borç (karz) işlemi mümkün değildir.

Ancak Şâfiî hukukçular, cinsi, nev’i, adedi ve niteliği belli olan ticari mallar ile aynı özelliklere sahip hayvanların da, borç (karz) olarak verilebileceğine hükmetmişlerdir (Nevevî, Minhâcu’t-tâlibîn, Beyrut, 2005, s. 238-240). Delilleri, Hz. Peygamber (s.a.s.)’in bir uygulamasıdır (Müslim, Müsâkât 22).