Rivayete göre, ünlü mutasavvıf Cüneydi Bağdadiye “İsm-i a’zam hangisidir?” diye sorarlar. Cüneyd; “Allah’ın küçük ismi varmı ki, ism-i a’zamı olsun? Allah’ın tüm isimleri a’zam (en büyük) dır” diye cevap verir.

Bağdadî’nin bu teorisi nimetler için de aynı doğruluktadır. Allah’ın "sayısız"[1] nimetlerinden hangisi daha önemlidir dersek el-Kitap bize “Rabbinin nimetlerinden hangi birini yalanlarsınız”[2]          diyecektir şüphesiz.

Şimdi bakalım; aşağıda sayacağımız hangi nimet daha büyük? Her şeyin zıddıyla kaim olduğu dünyamızda, önce hangi nimetin küçük olduğuna karar vermemiz gerekiyor. Zira önemsizin olmadığı yerde en önemlinin olması mümkün değildir.

Mesela; aşağıdaki nimetlerden hangisi küçüktür?

Gözümüz, kulağımız, ağzımız, ayaklarımız, ellerimiz ya da bunların her birinin mükemmel çalışması için kan taşıyan kılcal damarlarımızın her biri?

Ya yiyip içtiklerimiz, yer sofrasının envai renkli, tatlı ve kokulu gıdaları?

Ya gök sofrasının ruhumuzu besleyen vahyi, vahyin hikmetiyle gelişen irfanımız?

Ya bakışları Afrika kadar sıcak annelerimiz ve babalarımız?

Her gün, bize yaşama sevinci veren evlatlarımız, “sen olmazsan biz ne yaparız, Allah başımızdan eksik etmesin?” diyen, eşlerimiz?

Ya en korkunç yırtıcılara bile bahşedilen merhamet?

Ya dostlarımız ya da dostluklarımız?

Ya kardeşlerimiz, ailemiz?

Ya aklımız?

Ya imanımız?

Ya iyilere vaad edilen Cennet?

Ya zalimlere için yaratılan cehennem?

Sizce, hangisi küçük?

Hiç biri değil mi? Hepsi de çok büyük ve hepsi en büyük, hepsi vazgeçilmez…

Liste daha da uzatılabilir, ancak “onun nimetlerini saymakla bitiremeyiz,” onun nimetlerini saymak yerine, şükür yolunu seçmeliyiz.

Şükür; nimet deryasında yüzmektir, isyan ise nimet deryasında boğulmaktır.  Derya yoğunlaştıkça yüzmekten zevk alınır, deryada yüzmeyi bilmeyense yoğunluktan şikâyetçi olur, boğulur.

“En büyük nimet hangisi?” derlerse, “Bana küçüğünü söyle ki ben de büyüğünü söyleyeyim” demelisin.