Hedy kurbanının -çeşitlerine göre- kesim vakti ne zamandır?
Hedy kurbanının -çeşitlerine göre- kesim vakti ne zamandır?
Temettu ve Kıran hedyleri (kurbanları), Hanefî mezhebine göre Kurban bayramının ilk üç gününde kesilir. Daha önce kesilemez. Tehir edilerek daha sonra kesilmesi durumunda, Ebû Hanîfe’ye göre, ceza olarak ayrıca bir küçükbaş hayvan (dem) daha kesmek gerekir. İmam Muhammed ve Ebû Yusuf’a göre ise tehirden dolayı ceza gerekmez (İbnÂbidin, Reddu’l-muhtâr, Riyad, 1423/2003, IV, 40).
Şâfiî mezhebine göre temettu hedyi, umreyi tamamladıktan sonra hac için ihrama girmeden önce kesilebilir. Bu hedyin kesiminin son vakti yoktur. Ancak Kurban bayramında kesilmesi daha fazîletlidir (Nevevî, el-Mecmu, Cidde, VII, 183-184).
Nafile olarak kesilen hedy, Hanefîlere göre Kurban bayramı günlerinde kesilmesi efdal olmakla birlikte efdal olmakla birlikte, daha önce de kesilebilir (Merğinânî, el-Hidâye, Beyrut 1410/1990, I, 200; İbnÂbidin, Reddu’l-muhtâr, Riyad 1423/2003, IV, 39). Bunların dışındaki, adak ve ceza hedyleri, bunları vacip kılan sebebin vukuundan sonra ister bayram günlerinde isterse diğer günlerde kesilebilir (Merğinânî, el-Hidâye, Beyrut 1410/1990, I, 200; İbnÂbidin, Reddu’l-muhtâr, Riyad 1423/2003, IV, 39).
Şâfiîlere göre ceza hedyi, sebebin vukuundan itibaren hem bayram günlerinde hem başka zamanlarda kesilebilirken, adak hedyi ve tatavvu (mendup) hedyi, ancak bayram günlerinde kesilebilir (Nevevî, el-Mecmu Cidde, VII, 481-482).
Şâfiîlere göre fevat (ihrama girdiği halde Arafat vakfesine yetişemeyen kişinin ertesi yıl hac edip, kesmesi gereken) hedyi, haccın kaza edildiği yılda kesilir. Hanefîlere göre ise fevat dolayısıyla hedy kurbanı kesmek gerekmez (Nevevî, el-Mecmu Cidde, VII, 482; Merğinânî, el-Hidâye, Beyrut 1410/1990, I, 197).
Muhsar, (ihrama girdikten sonra kendi iradesi dışında gerçekleşen bir engel dolayısıyla hacca veya umreye gidemeyen) kişi o sene hac yapamayacağına kanaat getirdikten sonra hemen ihsar hedyini keser ve ihramdan çıkar. Ancak Hanefîlerden Ebû Yusuf ve Muhammed’e göre ihsar hedyi ancak bayramın ilk üç gününde kesilir. İhsar hedyinin Harem bölgesinde kesilmesi Hanefîlere göre gerekli iken Şâfiîlere göre gerekli değildir (Merğinânî, el-Hidâye, Beyrut 1410/1990, I, 195-196).
