• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/insanveislam.org/
  • https://twitter.com/insanuislam











Diyanet İslam Ansiklopedisi (DİA)



DİYANET İSLAM ANSİKLOPEDİSİ (DİA)

TDV İslâm Ansiklopedisi
 dünyada müslümanlar tarafından hazırlanmış ve tamamlanmış, hem madde listesi hem de içerik ve üslûp açısından özgün, telif niteliği taşıyan ilk ansiklopedidir. Başlangıcından günümüze kadar İslâm dini, tarihi ve medeniyeti ile İslâm toplumlarına dair hemen her konuda güvenilir, doğru ve yeterli bilgi sunmayı hedefleyen TDV İslâm Ansiklopedisi, İslâm ilimleri ve İslâm düşüncesinin yanı sıra beşerî ve sosyal bilimlerin farklı alanlarında yapılacak araştırmalar için kapsamlı bir kaynaktır.

Kısa Tarihçe

Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) tarafından 1983 yılı sonunda kurulan İslâm Ansiklopedisi Genel Müdürlüğü'nün yürüttüğü çalışmalar ilk meyvesini verdi ve TDV İslâm Ansiklopedisi'nin 1. cildi 1988 yılında yayımlandı. Aynı yıl özellikle ilâhiyat ve İslâm ilimleri alanında nitelikli ilim adamlarının yetişmesine katkıda bulunmak amacıyla Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İSAM) kuruldu. 1993 yılında ansiklopedi çalışmaları ile araştırmacı yetiştirme faaliyetleri İSAM bünyesinde aynı çatı altında birleştirildi. Bu tarihten itibaren İSAM tarafından hazırlanan TDV İslâm Ansiklopedisi 2013 yılı sonunda 44. cildinin, 2016 yılında da iki ek cildin yayımlanmasıyla matbu olarak tamamlanmış bir eser haline geldi.

TDV İslâm Ansiklopedisi İslâm ilimleri ve İslâm düşüncesinin yanı sıra tarih, edebiyat, felsefe, sanat tarihi, ilimler tarihi gibi beşerî ve sosyal bilimlerin farklı alanlarına mensup olan ve İSAM bünyesinde buluşan ilim adamı ve araştırmacıların ortak ürünüdür. Ansiklopedi bu yönüyle farklı ilmî disiplinler arasında ortak çalışma kültürünü geliştiren ve Türkiye'nin birikimini yansıtan önemli bir tecrübedir. Aynı zamanda bu ilim dallarında Türkiye'de yürütülen akademik çalışmalara nitelik kazandıran TDV İslâm Ansiklopedisi, telif ve redaksiyon aşamalarında çoğunluğu Türkiye'den olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerinden alanında uzman iki bini aşkın ilim adamı ve araştırmacının katkılarıyla hazırlanmıştır.

Otuz üç yıllık özverili bir çalışmanın ürünü olan TDV İslâm Ansiklopedisi'nin tamamlanması onuruna 25 Ocak 2014 tarihinde İstanbul Haliç Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen "Yüzyılın İslâm Kültür Hizmeti, Onur ve Hizmet Ödülleri" töreninde ansiklopedi dönemin başbakanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından ücretsiz olarak internet kullanımına açıldı. TDV İslâm Ansiklopedisi'ni hazırlayan kurum olarak İSAM da 2014 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri kapsamında ödüle lâyık görüldü.

Zengin İçerik

İslâm dini, tarihi ve medeniyeti ile İslâm toplumları ve ülkeleri hakkında zengin bir içeriğe sahip olan TDV İslâm Ansiklopedisi'nde yirmi bini aşkın madde başlığı bulunmaktadır. Elektronik ansiklopedi ortamında bir yandan bu maddeler güncellenirken bir yandan da yeni maddeler ilâve edilecektir.

TDV İslâm Ansiklopedisi'nde Kur'ân-ı Kerîm'in sûreleri, belli başlı terimleri ve Kur'an'da adı geçen bütün peygamberler hakkında maddeler bulabilir, son peygamber Hz. Muhammed'in (s.a.v.) ve sahâbîlerin hayatlarını ve İslâm'ın yayılması uğrunda verdikleri mücadeleyi okuyabilirsiniz. İslâm dini, medeniyeti ve ilimleriyle ilgili belli başlı terimler ve konular, bilim dalları ve bilimsel gelişmeler ile İslâm mezhepleri, tarikatlar, akımlar ve ekoller hakkında bilgi edinebilirsiniz. İslâm tarihi boyunca yaşamış âlimler, sanatçılar, bilim adamları, edebiyatçılar, sûfîler, devlet adamları, mimarlar ve askerler; kısacası din, ilim, sanat, edebiyat ve siyaset alanlarında yetişmiş önemli şahsiyetlerin birçoğu TDV İslâm Ansiklopedisi'nde birer madde başlığıdır.

Müslümanların ilim ve kültür hayatını etkilemiş önde gelen yazılı ve sözlü eserler, klasikler ve süreli yayınlar da ayrı ayrı maddelerde ele alınmıştır. Başta Anadolu, Balkanlar ve Ortadoğu olmak üzere İslâm dünyasının önde gelen mimari yapıları, sanat eserleri ve kurumlar da TDV İslâm Ansiklopedisi'nde birer madde olarak karşınıza çıkar. Hat ve ebrudan kündekârî ve kuyumculuğa kadar pek çok sanat ve zanaat dalı ile mûsiki makamları hakkında, ayrıca İslâm toplumlarında gündelik hayatın bir parçası olmuş halı, çadır, kandil gibi eşya ve aletler ile fes ve ferace gibi kıyafetler hakkında merak ettiklerinizi ansiklopedinin ilgili maddelerinden öğrenebilirsiniz.

Tarih boyunca İslâm devletleri, hanedanlar ve yöneticileri, resmî unvan ve görevler ile İslâm tarihinde yaşanmış sosyal, siyasî ve askerî olaylar hakkında yazılmış maddeleri de TDV İslâm Ansiklopedisi'nde okuyabilirsiniz. Fas'tan Endonezya'ya kadar bütün İslâm ülkeleri ve önemli şehirleri, Amerika'dan Çin'e kadar bütün dünyada İslâmiyet, müslüman topluluklar ve bu ülkelerde yapılan İslâm araştırmaları hakkında yazılmış maddeler bulabileceğiniz TDV İslâm Ansiklopedisi, aynı zamanda İslâm'ın dışındaki belli başlı dinler ve bu dinlerle ilgili temel kavramlar hakkında da maddeler içermektedir. Bu listeye İslâm dini ve medeniyeti hakkında yaptıkları araştırmalarla tanınmış önde gelen şarkiyatçılar (oryantalistler) ve Türkologlar hakkında yazılmış maddeler de dahil edilebilir.

Farklı ilim dallarının uzmanları tarafından hazırlanan TDV İslâm Ansiklopedisi'nde belirli bir coğrafî bölge ile sınırlı kalınmayıp Sahrâ Afrikası'ndan Uzakdoğu Asya'ya kadar İslâm medeniyetinin izlerini taşıyan coğrafyalarda varlık göstermiş bütün oluşumları, şahısları ve metinleri kuşatmak hedeflenmiş ve imkânlar elverdiği ölçüde bu hedef maddelere yansıtılmıştır. Bununla beraber Türkiye'de hazırlanan ve Türkiye'nin birikimini yansıtan TDV İslâm Ansiklopedisi bu coğrafyanın mensup olduğu kültür havzasının geçmişine daha geniş yer vermektedir.

Dil, Üslûp ve İlmî Yaklaşım

Başlangıçtan itibaren kendi imlâsını oluşturan TDV İslâm Ansiklopedisi'nde benimsenen temel ilke, farklı ilim dallarına dair maddelerin hepsinde orijinal ve güvenilir kaynaklara dayalı, doğru ve yeterli bilgiyi ilmî bir üslûp ile okuyucuya sunmaktır. TDV İslâm Ansiklopedisi'nde maddelerin alanında uzman kişilere yazdırılmasına, mutlaka müellif imzasıyla yayımlanmasına ve her maddenin sonunda kullanılan kaynakların (bibliyografya) verilmesine de özen gösterilir. İstisnaî bir durum olarak, ansiklopedinin imlâ ve üslûp tercihlerine ya da takvim ve hacim sınırına riayet edemeyen müelliflerin maddeleri TDV İslâm Ansiklopedisi İnceleme ve Redaksiyon Heyeti tarafından hazırlanan son şekliyle ve bu heyeti temsilen "DİA" imzasıyla yayımlanır.

TDV İslâm Ansiklopedisi maddelerinde ele alınan konu hakkındaki farklı görüş ve yaklaşımların, kendi kaynakları esas alınarak ve tarafgir ifadeler kullanmaktan kaçınarak incelenmesi, görüş ayrılıklarının sebep ve sonuçlarının açıklanması hedeflenir. Bu hedef doğrultusunda TDV İslâm Ansiklopedisimaddeleri, İslâm tarihinde veya günümüzde ortaya çıkmış herhangi bir akımı, mezhebi, teoriyi, gruplaşmayı veya kurumu dışarıda tutmayan, ele aldığı konuyu anlamayı ve irdelemeyi önceleyen kapsayıcı bir yaklaşıma sahiptir. Herhangi bir şahsın, mezhebin, tarikatın veya akımın görüşleri ve tarihi hakkında bilgi verilirken öncelikle ve olabildiğince kendi özgün kaynakları esas alınır. Aynı şekilde tarihî olaylar ve şahsiyetler ele alınırken döneme dair birinci el kaynakların kullanılmasına özen gösterilir.

İslâm dini ve medeniyeti hakkında İslâm'ın anlam dünyası dışında geliştirilmiş ilmî tespit ve yorumlar, özellikle modern dönemde ortaya çıkan Batılı çalışmalar da TDV İslâm Ansiklopedisi maddelerinde dikkate alınmakta, uygun olan yerlerde bu görüşler aktarılmakta ve gerektiğinde ilmî bir üslûp ile eleştirilmektedir.

Elektronik Ansiklopedi

TDV İslâm Ansiklopedisi'nin internet ortamında yayımlandığı web sayfasının hem tasarım ve görsellik hem de fonksiyonellik açısından geliştirilmesi ve aşama aşama tam anlamıyla bir elektronik ansiklopedi haline getirilmesi amacıyla iki yıldır yürütülen çalışmaların birinci aşaması tamamlanmış ve TDV İslâm Ansiklopedisi yeni yüzüyle https://islamansiklopedisi.org.tr/ adresinden yayına başlamıştır. Böylece TDV İslâm Ansiklopedisi'nin hem daha geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından daha verimli bir şekilde kullanılabilmesi hem de kapsadığı konu ve alanlardaki ilmî gelişmeleri ve ihtiyaçları takip ederek kolayca güncellenebilmesi hedeflenmiştir.

Yeni elektronik ansiklopedinin en belirgin özelliği, maddelerin matbu ansiklopedideki cilt ve sayfa esasına göre değil de müstakil web sayfası anlayışı ile yeniden tasarlanmasıdır. Bu yeni yapıda TDV İslâm Ansiklopedisi'nin her bir maddesi kendisine özgü bir erişim adresine sahiptir. Böylece hem arama motorları üzerinden ansiklopedi içeriğine ulaşmak hem de herhangi bir maddeyi elektronik ortamda paylaşmak ya da bir maddeye atıfta bulunmak çok daha kolay olacaktır.

TDV İslâm Ansiklopedisi'nin birinci aşaması tamamlanmış olan yeni elektronik tasarımında, her madde sayfasında aynı konuyla ilgili maddelere ulaşma imkânı veren "ilişkili maddeler" listesi, matbu ansiklopedideki görsel malzemenin (minyatür, fotoğraf, resim, harita, çizim, tablo vb.) dijitalleştirilerek madde sayfalarına aktarılması, birden fazla yazımlı (bölümlü) maddeleri okurken maddenin farklı yazımları arasında dolaşma imkânı veren ön izleme tasarımı, tematik dosyalar, madde müelliflerinin özgeçmişlerine ve yazdıkları maddelerin listesine ulaşma imkânı veren biyografi sayfaları gibi daha pek çok yeni özellikle karşılaşabilirsiniz.

Elektronik ansiklopedi çalışmalarının ikinci aşamasında ise mobil cihazlara uyumlu web tasarımının tamamlanması, görsel malzemenin nitelik ve çeşitlilik açısından geliştirilmesi ve güncellenmesi, madde başlıklarının Türkçe ve Arapça adlarının seslendirilmesi, Kur'an sûreleri ve mûsiki makamları gibi maddelere ses dosyaları eklenmesi, arama özelliklerinin geliştirilmesi gibi pek çok yeniliğin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.

TDV İslâm Ansiklopedisi' nin kapsadığı konu ve alanlara dair ilmî gelişmeler ve ihtiyaçlar takip edilerek maddelerin gözden geçirilmesi ve yeni maddelerin ilâve edilmesi, yani güncelleme ve ikinci edisyon çalışmaları da yeni elektronik ansiklopedi bünyesinde yürütülecektir.

Matbu Nüshayı PDF Ddosyası Olarak İndirme

Her maddenin sonunda, bibliyografyadan sonra gelen bağlantı aracılığıyla maddenin matbu nüshası PDF dosyası olarak indirilebilir. Çok bölümlü maddelerde ise her bir bölümün sonunda sadece o bölüme ait PDF dosyası için bağlantı bulunmaktadır.

Üye Girişi
Aktif Ziyaretçi4
Bugün Toplam151
Toplam Ziyaret4955584
MAKALELER
EĞİTİM SUNUMLARI