Satıcı, içinde belirli bir müddet ücretsiz oturması şartıyla evini satabilir mi?

Akdin muktezasından (gereğinden) olmayan, satış akdine uygun düşmeyen, örf haline gelmemiş olan ve taraflardan birine faydası dokunan bir şeyin akit esnasında şart koşulması, Hanefilere göre sahih olmadığı için bu şekilde yapılan bir alış-veriş akdi fâsit olur (Merğînânî, el-Hidâye, Beyrut, ts. , III, 48-49). Delilleri, Hz. Peygamber (s.a.s.)’in şartlı satışı men etmesidir (Taberânî, el-Mu’cemü’l-Kebîr, IV, 248, Kahire, ts.;  ayrıca bkz. Buhârî, Büyu’, 73)

Mâlikî ve Hanbelîlere göre ise, akdin gereği olmayan, ancak akdin muktezasına da aykırı düşmeyen bir şeyin şart koşulması caizdir (İbn Rüşd, Bidâyetü’l-müctehid, Beyrut, 1989, II, 263). Çünkü Rasûlüllah (s.a.s.) bir sefer esnasında Hz. Cabir’den devesini satın almak istemiş, o da, Medine’ye kadar binmesi şartıyla satabileceğini söyleyince Rasûlüllah (s.a.s.) bu şartı kabul ederek deveyi satın almıştır (Müslim, Müsâkât, 113).

Buna göre satıcının, içinde bir müddet ücretsiz oturması şartıyla evini satması, Mâlikî ve Hanbelîlere göre sahihtir. Günümüzde hayli yaygın olması hasebiyle artık örf haline geldiği yorumuyla Hanefîlerin yaklaşımına da aykırı olmadığı söylenebilir.