Hz. Muhammed (s.a.s.) savaş peygamberi midir?
Hz. Peygamber (s.a.s.) alemlere rahmet olarak gönderilmiştir (Enbiya, 21/107). Allah’ın onunla gönderdiği İslam barış anlamına gelmektedir. Hz. Muhammed’i (s.a.s.) savaş yanlısı göstermek hiçbir şekilde gerçekle uyuşmaz. Öncelikle belirtmek gerekir ki, Peygamberimiz (s.a.s.) hem Mekke ve hem de Medine döneminde insanları öğütle, delille, ikna yoluyla ve Kur’an okuyarak İslâm’a davet etmiştir. Dolayısıyla onun etrafında oluşan topluluk, zor kullanılarak bir araya getirilen insanlardan değil, bunun aksine tatlı dille, ikna yoluyla Allah’a çağrılmaları sonucu hür iradeleriyle İslâm’ı seçen kimselerden oluşmuştur. Barış, sevgi ve rahmet Peygamberi olan Hz. Muhammed (s.a.s.), esasında savaştan ve savaşmaktan hoşlanmazdı. İslâm’ın Mekke döneminde kendisine ve Müslümanlara düşmanlık yapan, işkence eden ve şiddet uygulayanlara aynı yolla karşı çıkmamış, onlardan intikam alma yoluna gitmemiştir. Mekke döneminde nâzil olan Kur’an-ı Kerim âyetlerinde Hz. Peygamber (s.a.s.)’e ve inananlara sürekli sabır tavsiye edilmiştir. Müslümanlar maruz kaldıkları işkencelerden şikayet ettiklerinde Hz. Peygamber (s.a.s.) “Sabredin ben savaşla emrolunmadım.” buyurarak onlara sabırlı ve metin olmayı öğütlemiştir. Kur’an-ı Kerim’de başka topluluklarla ilişkilerde barış esastır. İnananlara hitaben hep birden barışa girmeleri emredilmektedir (Bakara, 2/208). Eğer başkaları barışa yanaşırlarsa Hz. Peygamber (s.a.s.)’den de barışa yanaşması istenmektedir (Enfal, 8/61).
Hz. Peygamber (s.a.s.)’in gayesinin barış olduğunun bir başka göstergesi de onun çeşitli vesilelelerle çevrede barışın hüküm süreceğine dair söylemiş olduğu sözlerdir. Nitekim Medine’ye gelip Müslüman olan Adiy b. Hâtim’e söylediği şu söz çok mânidardır: “Allah’a andolsun ki, çok sürmez bir kadının Kâdisiye’den devesinin üzerinde yalnız başına çıkıp Kabe’yi ziyaret edinceye kadar Allah korkusundan başka hiç bir korku duymayacağını işiteceksin.”
Peygamberimiz (s.a.s.) Mekke döneminde İslâm’ı bu şehrin dışına da silahla tanıtmamış ve kaba kuvvetle yaymamıştır. Tam aksine, İslâm’ı kabul ettiklerinden dolayı Müslümanlara kılıç çekilmiştir. Hicretten sonra, tahammül etme ve boyun eğmenin yerine savaşa izin verilmiş ve hatta savaş emredilmiştir. Savaşa izin verilmesinin ve cihadın meşrû kılınmasının sebepleri şu şekilde özetlenebilir:
a) Meşrû savunma: Savaşa izin verilmesinin en başta gelen sebebi Müslümanların canlarını, mallarını ve namuslarını korumalarına imkan tanımaktır. Müslümanlar, Mekke’de müşriklere hoşgörülü davrandıkça, onlar azgınlıklarını, zulümlerini artırmışlardı. Bu saldırganlık Hicretten sonra da devam etti. Ebû Süfyan ve Übey b. Halef, Ensara bir mektup yazarak Hz. Muhammed (s.a.s.)’le kabilesinin arasından çekilmelerini istediler ve aksi takdirde kendileriyle savaşacaklarını bildirdiler. Ensar’ın bunu reddetmesi üzerine Kureyşliler münafıklara ve Yahudilere de buna benzer mektuplar yazdılar. Ebû Süfyan, küçük birliklerle Medine’ye saldırılar düzenlemeye başladı. Nitekim Hicretten sekiz ay sonra iki yüz kişilik bir birlikle “Batn-ı Râbiğ” denilen yere kadar yürüdü. Bu durum, Mekke müşriklerinin iyilikten, hoşgörüden ve yumuşak davranıştan anlamadıklarını ve onların saldırılarının da hoşgörüyle önlenemeyeceğini gösteriyordu. Zora karşı zor kullanmak, kuvvete karşı kuvvetle karşılık vermek kaçınılmaz hale gelmişti. Cihada izin veren âyet-i kerîmelerin nâzil olmasıyla Müslümanlar artık canlarını ve mallarını korumak için savaşabileceklerdi. Bu âyet-i kerîmelerde mü’minlerle savaşıldığı, zulme uğradıkları, sadece Allah’a inandıkları için haksız yere yurtlarından çıkarıldıkları ifade edilmekte ve bütün bu sebeplerden dolayı kendilerine savaş konusunda izin verildiği açıklanmaktadır.