• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası
  • https://www.facebook.com/insanveislam.org/
  • https://twitter.com/insanuislam











Doç. Dr. Durak PUSMAZ
Trakya Üniv. İlahiyat Fak. Em. Öğr. Üyesi
Güzel Söz Sadakadır
17/05/2017

Yüce Rabbimiz Bakara Suresinin 83’üncü ayetinde: insanların Allah’a ve diğer insanlara karşı görevleri sayılırken bunlardan birinin de onlara güzel söz söylemek olduğu belirtilmiştir.
Yine Bakara Suresinin 263’üncü ayetinde: “Güzel söz ve bağışlama, arkasından incitme gelen sadakadan daha iyidir” buyrulmuştur. 

Peygamber Efendimiz de hadis-i şeriflerinde: 
الكَلِمَةُ الطَّيِّبَةُ صَدَقَةٌ
“Güzel söz sadakadır.” (Buhârî, Cihâd 72, 128) buyurmuştur. 

Söz ustası Yunus Emre ne güzel söylemiş:
Kişi bile söz demini, demeye sözün kemini
Bu cihan cehennemini yedi uçmağ ede bir söz.
Bir atasözümüzde: 
Acı söz insanı dininden, tatlı söz ise yılanı deliğinden çıkarır, denilmiştir.

Bir şairimiz de acı sözün insanın hayatına mal olacağını, kötü dilli kimsenin, cömertliği ile meşhur olan Hâtetm-i Tâî gibi cömert olsa bile asla methedilemeyeceğini belirterek şöyle der:
Tatlı candan geçirir, bir acı söz insanı.
Bed-zebân Hâtem-i Tâi olsa da memduh değil.

İnsanlar, tatlı dilli güler yüzlü kimseleri severler. Onun için Hz. Mevlana: “Tatlı suyun başı kalabalık olur.” demiştir. 
Bir sözün güzel ve tatlı olabilmesi için kırıcı olmaması, yapıcı olması gerekir. Bunun için insan diline sahip olmalı, geçici dünya menfaati için kimsenin gönlünü kırmamalı, kalbini incitmemeli. Nitekim hitabetteki fesahat ve belagatiyle meşhur olan Hz. Ali Efendimiz veciz bir sözünde: 
جَرَاحَاتُ السِّنَانِ لَها اِلْتِئَامُ ... ولا يُلْتَامُ ما جَرَحَ الِّلسَانُ
"Mızrak yarası onulur, fakat dil yarası onulmaz" demiştir. 
Sözün güzel olmasının bir şartı da vaktinde ve yerinde söylenmesidir. Nitekim vaktinde söylenilen sözün yerinde kullanılan silah gibi tesirli olacağı belirtilmiştir.

Bazen insan düşünüp taşınmadan bir söz söyler, sonra özür dilemek zorunda kalır. Oysa yerinde ve zamanında söz söylemesini bilen bu duruma düşmez. Nitekim Fatih Sultan Mehmet: “Yerinde söz söylemesini bilen, özür dilemek zorunda kalmaz” demiştir.

İnsanın mecliste hep susup hiç konuşmaması doğru olmadığı gibi, devamlı konuşup sözü kimseye vermemesi de doğru değildir. Şair bunu ne güzel belirtmiş:
Olma mecliste ne bir güne hamûş
Vaktle gâh zebân ol, gehî gûş.

Sa’dî Şîrâzî de: “iki şey insanı çileden çıkarır; söylenecek yerde ağız açmamak, susacak yerde lakırdı etmek.”
Fakat insan Yüce Allah’ın kendisine bir dil, iki kulak verdiğini unutmamalı, bir söyleyip iki dinlemeli. Nitekim şair bu hususu şöyle ifade etmiş.
Olur, insanda zeban bir, iki gûş,
Sen dahî söyle bir, ol iki hamûş.

Not: zeban: dil; gûş: kulak; susmuş, sessiz.



4426 kez okundu. Yazarlar

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın

Yazarın diğer yazıları

İLİM, KÖLEYİ KRAL MERTEBESİNE YÜKSELTİR - 14/12/2018
İLİM, KÖLEYİ KRAL MERTEBESİNE YÜKSELTİR
KUR’AN’DA KUSUR ARAYANIN HALİ PERİŞAN OLUR - 02/12/2018
KUR’AN’DA KUSUR ARAYANIN HALİ PERİŞAN OLUR
CANLARINI VE MALLARINI CENNET MUKABİLİNDE SATANLAR - 27/11/2018
CANLARINI VE MALLARINI CENNET MUKABİLİNDE SATANLAR
HERKES KENDİ AKLINI BEĞENİR - 17/11/2018
HERKES KENDİ AKLINI BEĞENİR
KÖTÜLÜĞÜ İYİLİKLE SAVMAK - 13/11/2018
KÖTÜLÜĞÜ İYİLİKLE SAVMAK
HZ. EBU BEKİR’İN YÜKSEK ZEKÂSI VE İNCE ANLAYIŞI - 11/11/2018
HZ. EBU BEKİR’İN YÜKSEK ZEKÂSI VE İNCE ANLAYIŞI
BÜTÜN İNSANLAR TAKVA İLE MUHATAP - 09/11/2018
BÜTÜN İNSANLAR TAKVA İLE MUHATAP
MUTTAKİLER CÖMERTTİRLER - 06/10/2018
Muttakiler çok cömert kimselerdir, mallarını Allah yolunda harcamaktan zevk alırlar. Kur’an-ı kerimde onların bu cömertliklerine yer yer atıfta bulunulur. 
ÖYLE YEMİN OLMAZ - 08/06/2018
İslam dini sadece insanlarla Yaratıcı arasındaki münasebetleri tanzim eden bir din değil, aynı zamanda insanların birbirlerine karşı görev ve sorumluluklarının olduğunu belirten, sosyal yönü de olan bir dindir.
 Devamı
Üye Girişi
Aktif Ziyaretçi17
Bugün Toplam1337
Toplam Ziyaret4772570
MAKALELER
EĞİTİM SUNUMLARI